Według GUS w woj. podlaskim mieszka ponad 301 tys. „singli”. To oznacza, że prawie co trzecia osoba w regionie w wieku powyżej 15 lat to panna lub kawaler. Jeszcze kilka wieków temu dziewczęta i młode panie z wypiekami na twarzy oddałyby się andrzejkowym wróżbom. Bo to, co dziś postrzegamy jako niezobowiązującą zabawę, kiedyś traktowano bardzo poważnie. Niejedna panna, po złych dla niej wróżbach o staropanieństwie czy życiu zakonnym, płakała.
Czas wróżenia to noc z 29 na 30 listopada, w wigilię św. Andrzeja. Dlaczego akurat wtedy? Niektórzy odwołują się do starożytnej Grecji. Bo „andros” (od którego pochodzi imię Andrzej) w języku Homera znaczy mąż, mężczyzna, a „anderios” - męski i odważny. Ale to tylko jedna z teorii.
CZYTAJ TEŻ: Andrzejki. Wróżby andrzejkowe: NAJPOPULARNIEJSZE WÓRŻBY NA IMIENINY ANDRZEJA 2016
- Nasi przodkowie wierzyli, że w tym czasie odwiedzają nas dusze zmarłych. I to właśnie one mogą nam zdradzić przyszłość - tłumaczy Artur Gaweł, dyrektor podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej.
Andrzejki 2016. Najlepsze wróżby andrzejkowe - wróżby na Andrzejki
Tradycja ta sięga czasów przedchrześcijańskich. Niegdyś wróżby andrzejkowe miały charakter wyłącznie matrymonialny i przeznaczone były tylko dla niezamężnych dziewcząt.
Najbardziej popularnym sposobem zbadania przyszłości było lanie wosku na zimną wodę, często przez ucho od klucza lub obrączkę. Przyszłość starano się odczytać z kształtu cienia, jaki zastygła masa rzucała na ścianę.
Andrzejki 2016: Czy wróżby andrzejkowe to grzech? Czy wróżby są zakazane? Co na to Kościół?
- W XVI-XVII wieku wróżono na dworach. Często - zamiast wosku - lano roztopiony ołów. Był on metalem, który miał przynosić szczęście - mówi etnograf.
Powszechne było też ustawianie od ściany do progu jeden za drugim butów zgromadzonych panien. Ta, której but pierwszy dotarł do progu, miała jako pierwsza wyjść za mąż.
Liczono też sztachety w płocie (parzysta liczba oznaczała ożenek) i używano lnu.
- Len zbijano w kulki, które następnie podpalano. Wtedy unosiły się w górę. Której panny kulka uniosła się wyżej, ta szybciej miała wyjść za mąż - tłumaczy Artur Gaweł. - Wysiewano też len do doniczki. Patrzono, w którą stronę pochyli się len, który wyrośnie. Stąd miał nadejść jej przyszły oblubieniec.
Aby to ustalić, przysłuchiwano się też, z którego kierunku wieczorem szczeka pies.
Wróżby na andrzejki - NAJLEPSZE WRÓŻBY ANDRZEJKOWE 2016
Wróżono również z zachowania innych zwierząt. Dziewczęta wpuszczały do izby koguta albo gąsiora i rozsypywały ziarna. Ta, do której ptak najpierw podszedł albo skubnął, jako pierwsza z zebranych miała wyjść za mąż.
Losowano też talerze, pod którymi ukryte były przedmioty o symbolicznym znaczeniu. Listek oznaczał staropanieństwo, różaniec - stan zakonny, a obrączka lub wstążka z czepka - bliski ślub.
Skoro bliski, to warto byłoby poznać imię sympatii. W tym celu panny wypisywały na 12 karteczkach męskie imiona i chowały je pod poduszkę. Rano wyciągały jedną z nich i wszystko miało być jasne.
Pod poduszkę kładziono też męskie spodnie, dzięki czemu we śnie miała objawić się pannie twarz męża.
Męskim odpowiednikiem andrzejek były tzw. katarzynki (noc z 24/25 listopada, tj. w wigilię św. Katarzyny). Okres, kiedy dusze przodków miały odwiedzać nas z zaświatów i ujawniać przyszłość, trwał bowiem od Zaduszek aż do Święta Trzech Króli.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
