Inteligencja jest po... matce!

Komórka jajowa jest wielokrotnie większa od plemnika. Gdy dochodzi do zapłodnienia, to ona zawiera większość "maszynerii" niezbędnej do tego, aby zarodek zaczął się rozwijać. Oznacza to, że w komórkach młodego organizmu (zarówno u dziewczynek, jak i chłopców) niektóre cechy pochodzić mogą wyłącznie od komórki jajowej, czyli od matki. Czy to oznacza, że inteligencję dziedziczy się po matce?

Wpływ genów

Taki pogląd możemy łatwo sprawdzić. Wystarcz zmierzyć IQ matki, ojca i dziecka, a następnie porównać je między sobą. Takich badań robiono bardzo wiele. Nie wykryto żadnych statystycznie istotnych zależności. W praktyce oznacza to, że czasem intelekt dziecka jest bardziej podobny do intelektu matki, czasem do intelektu ojca.

Po namyśle uznamy taki wynik za zrozumiały, wpływ genów na poziom umysłowy jest bowiem z pewnością szalenie złożony, a inteligencja zależy od całych grup genów, zawartych zarówno w plemniku, jak i jaju, a nie tylko od pojedynczego fragmentu DNA. Nawet jeśli inteligencja jest w nieco większym stopniu związana z komórką jajową, to ta różnica wynosi co najwyżej 2 proc.

A jednak matki

Intelekt zależy, oczywiście, nie tylko do genów, ale także od środowiska: wychowania, edukacji, własnej aktywności poznawczej człowieka, jego zainteresowań, dobrego odżywiania itp.

Właśnie dlatego niektórzy psychologowie twierdzą, że inteligencja dziecka może zależeć bardziej od matki. Jednak nie dlatego że jest po niej dziedziczona, ale dlatego że matka bardziej wpływa na rozwój w początkowym okresie życia. To ona nosi dziecko w swoim łonie, od jej odżywania (np. spożywania alkoholu) zależy, jak będzie się rozwijać układ nerwowy dziecka, to matka przez pierwsze lata życia karmi, bawi i uspokaja.

I tu badania, rzeczywiście, potwierdzają te poglądy. Okazało się, że styl wychowania wpływa na intelekt synów i córek, ale w odmienny sposób. Najbardziej inteligentni chłopcy mają zwykle opiekuńcze matki. Tacy chłopcy we wczesnych etapach wychowania wykazują także więcej cech kobiecych, więcej lęku i nieśmiałości oraz są mniej impulsywni i agresywni.

Jeśli chodzi o dziewczynki, to najinteligentniejsze z nich mają matki, które są mniej opiekuńcze i bardziej zachęcają do samodzielności. Najbardziej inteligentne dziewczynki są także zwykle nieco bardziej agresywne niż inne (dotyczy to jednak agresji werbalnej a nie fizycznej), bardziej śmiałe i nieco bardziej impulsywne.

Ojcowie nieważni?

Czy to znaczy, że ojcowie mają mniejszy wpływ na inteligencję dziecka? Tak naprawdę, wpływu ojca i matki nie da się oddzielić. Trudno bowiem być świetną matką, mając złego męża i trudno być wspaniałym ojcem, kłócąc się jednocześnie ciągle ze swoją żoną.

Jeśli chodzi o bardziej specyficzny wpływ ojców, to odkryto, że mężczyźni, którzy osiągają sukcesy jako dorośli ludzie, mieli zwykle zawód, odzwierciedlający w jakimś stopniu identyfikację z ojcami (np. jeśli ojciec był weterynarzem, syn został lekarzem lub biologiem, a nie inżynierem).