Tajemnicze odznaczenie. Order Krzyża Grunwaldu dla Bielska. Nie pamiętają co to jest

Informację o orderze odnalazł przypadkiem archiwista miejski Jan Borowski. Przeglądał dokumenty, które miały trafić do ekspertyzy w Archiwum Państwowym, a później - jak wiele innych - do zniszczenia. Archiwistę zainteresowała jednak teczka dotycząca społecznego komitetu fundacji sztandaru Miejskiej Rady Narodowej z lat 1985-87.

- W tej teczce znajduje się wiele ciekawych informacji obrazujących ówczesny Bielsk, m.in. lista zakładów pracy i osób fizycznych, które na ten cel wpłacały datki - opowiada Jan Borowski.

Znajdował się tam też m.in. projekt sztandaru, a na nim wizerunek Krzyża Grunwaldu, którym uhonorowano kiedyś miasto. Jednak informacji o tym fakcie archiwista nie odnalazł nigdy w miejskich dokumentach. Poinformował o znalezisku nowego burmistrza Jarosława Borowskiego i w magistracie rozpoczęto poszukiwania - zarówno krzyża jak i sztandaru. Po obu zgubach nie było śladu: ani w dokumentach, ani w pamięci pracowników. - W urzędzie była tylko dolna połowa drzewca po sztandarze. Postanowiłem więc sprawdzić, co dzieje się z resztą zaginionych pamiątek - opowiada burmistrz.

Sztandar z początków swojej pracy pamiętał archiwista. - Miałem go w ręku - opowiada. - W 1995 porządkowałem dokumenty i teczka wpadła mi pod regał. Schyliłem się i znalazłem zawiniątko: pakunek w szarym papierze, z którego wystawały frędzle. Myślałem, że to jakiś sztandar PZPR, ale gdy po paru miesiącach zajrzałem pod szafę, to już pakunku nie było.

Burmistrzowi Borowskiemu udało się odnaleźć sztandar w bielskim oddziale Muzeum Podlaskiego w ratuszu. Wraz z nim znalazł się protokół przekazania z 1996 r. podpisany przez ówczesnego kierownika administracyjnego magistratu Mikołaja Sidoruka (burmistrzem był wówczas Andrzej Stepaniuk).
- Ja tego nie pamiętam, ale jeśli jest dokument, to widocznie sztandar przekazywałem - mówi Mikołaj Sidoruk. - Wcześniej sztandar stał w pokoju, w którym odbywały się posiedzenia rady narodowej. Był też Krzyż Grunwaldu, leżał na płótnie w pokoju naczelnika. Co potem się z nim stało, tego nie wiem.

Kancelaria Prezydenta RP, która zajmuje się odznaczeniami państwowymi, przyznaje, że Bielsk Podlaski otrzymał Order Krzyża Grunwaldu III klasy 24 kwietnia 1985 r. za "wybitne zasługi bojowe oraz udział w walkach partyzanckich z niemieckim okupantem". Kiedy i w jakich okolicznościach trafił on do Bielska? Tego też nikt nie pamięta.

- Nie przypominam sobie takiego faktu, ani daty takiej uroczystości - mówi Jan Sadowski, naczelnik Bielska w l. 1975-86, a jeszcze niedawno radny SLD.
- Może było to na posiedzeniu rady narodowej? Ale nie za mojej kadencji, bo nie mam tego w swoich dokumentach - mówi jego następca Leoncjusz Parafiniuk.
- Z Krzyżem, który wręczał wicepremier Janusz Obodowski, kojarzy mi się uroczystość pod pomnikiem kpt. Władysława Wysockiego, ale nie pamiętam jej daty - mówi z kolei ówczesny zastępca Parafiniuka Kazimierz Prus, dziś kierownik jednego z referatów w bielskim Urzędzie Miasta.

- Może ktoś z mieszkańców Bielska wie, jaki był odznaczenia los i zechce się podzielić swoją wiedzą? - zastanawia się burmistrz Jarosław Borowski.

Motoryzacja do pełna! Ogłoszenia z Twojego regionu, testy, porady, informacje