Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Porady prawne: jak odwołać darowiznę

Donata Żmiejko [email protected]
Procedury. Co prawda sytuacje takie należą do rzadkości, ale można odwołać darowiznę już wykonaną - muszą jednak do tego zaistnieć pewne przesłanki - chodzi o rażącą niewdzięczność.

Każdy z nas ma prawo swobodnie decydować, co zrobić ze swoim majątkiem. Umowa darowizny jest ewentualnie jednym ze sposobów rozdysponowania nim, zgodnie z którą jedna ze stron - darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia kosztem swojego majątku na rzecz drugiej strony - obdarowanego. Bywa, że z biegiem lat zmienia się relacja pomiędzy stronami umowy. Zdarza się też, że z czasem drastycznie pogarsza się sytuacja majątkowa darczyńcy. Mając na uwadze takie sytuacje, ustawodawca umożliwił darczyńcy odwołanie darowizny.

Ważne jest, że odwołać można zarówno darowiznę jeszcze nie wykonaną, jak i już spełnioną.

Odwołanie jeszcze nie wykonanej darowizny

Darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze nie wykonaną, jeśli po zawarciu umowy darowizny, a jeszcze przed przekazaniem obdarowanemu przyrzeczonego przedmiotu, jego stan majątkowy ulegnie znacznemu pogorszeniu. Przy czym pogorszenie, to musi być tak znaczne, że wykonanie darowizny spowoduje takie zubożenie darczyńcy, że nie będzie on w stanie sam się utrzymać i zaspokoić swoich własnych potrzeb lub też spełnić ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.

Odwołanie wykonanej darowizny

Odwołanie darowizny może nastąpić również kilka lat po jej wykonaniu. Zgodnie z art. 897 Kodeksu cywilnego, darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Odwołanie darowizny z powodu niewdzięczności musi być bardzo mocno uzasadnione. Jest to czynność nadzwyczajna.

Oto przesłanki rażącej niewdzięczności:
- czyn lub zaniechanie będący przejawem rażącej niewdzięczności musi być wymierzony bezpośrednio lub pośrednio w darczyńcę;
- zarówno działanie, jak i zaniechanie musi być rażącym naruszeniem norm społecznych i rodzinnych.
Bez wątpienia, jako rażącą niewdzięczność można zakwalifikować następujące czynny skierowane zarówno przeciwko darczyńcy, jak i przeciwko bliskim mu osobom:
- wszelkie przejawy przemoc fizycznej i psychicznej;
- nieudzielenie pomocy, mimo oczywistych możliwości;
- nie wypełnianie obowiązku alimentacyjnego, mimo oczywistych możliwości;
- zaniedbanie w przypadku osoby nieporadnej (np. schorowanej);
- poważne pomówienie - np. złożenie fałszywego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa;
- publiczne lżenie;
- oszustwo (na dużą skalę);
- kradzież.
Przesłanki te należy ważyć pod kątem środowiska, z jakiego wywodzą się strony umowy.
Jeśli darczyńca popadnie w niedostatek już po wykonaniu darowizny, obdarowany jest zobowiązany, w granicach istniejącego jeszcze na skutek darowizny wzbogacenia, dostarczyć mu niezbędnych środków utrzymania. Chcąc się uwolnić od tego obowiązku, może on po prostu zwrócić darczyńcy wartość wzbogacenia.

Odwołać darowiznę

Odwołanie darowizny następuje poprzez złożenie obdarowanemu na piśmie oświadczenia o jej odwołaniu. Pismo powinno zawierać oświadczenie o odwołaniu darowizny oraz jego uzasadnienie. Można również wpisać żądanie zwrotu przedmiotu darowizny.
Oświadczenie o zwrocie darowizny nie ma skutku rzeczowego, czyli samo oświadczenie nie przywraca jeszcze pierwotnej własności przedmiotu darowizny. W praktyce oznacza to, że cofając darowiznę, zobowiązuje się obdarowanego do złożenia oświadczenia o zwrotnym przeniesieniu własności przedmiotu darowizny.

Jeśli obdarowany odmawia, darczyńca uprawniony jest do wytoczenia powództwa o stwierdzenie obowiązku złożenia przez obdarowanego oświadczenia woli co do przeniesienia własności z powrotem na darczyńcę

Zasady zwrotu darowizny

Obowiązany do zwrotu darowizny powinien:
- wydać przedmiot darowizny w naturze (czyli w takim stanie, w jakim się znajduje);
- jeśli przekazał przedmiot osobie trzeciej, powinien o tym powiadomić darczyńcę - darczyńca może skierować roszczenie do tej osoby;
- zwrócić równowartość rzeczy, jeśli nie może zwrócić jej w naturze - darczyńca może wówczas złożyć pozew o zapłatę;
- jeśli rzecz zbył, powinien oddać darczyńcy wszystko, co uzyskał w zamian rzeczy - np. pieniądze ze sprzedaży
Należy pamiętać, że obdarowany może domagać się zwrotu nakładów poniesionych na rzecz, jeśli zwiększyły one wartość przedmiotu darowizny.

Termin

Darczyńca może domagać się zwrotu darowizny, nie później niż w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się o rażącej niewdzięczności obdarowanego.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na wspolczesna.pl Gazeta Współczesna