Bywa, że ten, kto nic nie ma, jest szczęśliwszy od tego, który opływa w dostatki

Niektórzy ludzie pomimo niepowodzeń zachowują pogodę ducha. Czy można się tego nauczyć? Przez ponad 70 lat badań nad pogodą ducha psycholodzy odkryli, że obiektywne warunki życia nie wpływają na to czy czujemy się szczęśliwi. Większość ludzi, niezależnie od okoliczności, jest umiarkowanie szczęśliwa. Takie ustalenia zupełnie nie pasują do potocznych przekonań, mówiących, że na przykład ludzie bogaci, którzy w życiu nie muszą się zbytnio wysilać, powinni być szczęśliwsi. Wcale jednak tak nie jest. Owszem istnieją pewne czynniki zewnętrzne, od których nasze poczucie szczęścia w jakimś stopniu zależy, ale ten ich wpływ jest generalnie słaby.

Jakie to czynniki? Jednym z nich jest zdrowie. W grupie ludzi zdrowych jest nieco więcej osób szczęśliwych niż w grupie ludzi chorych. Jednak liczy się tu nie tyle obiektywny stan zdrowia (opisany na przykład w diagnozie lekarskiej) ale subiektywna ocena własnego zdrowia ("Owszem choruję, ale w porównaniu z innymi wcale nie jest ze mną tak źle. Zresztą całkiem dobrze sobie radzę pomimo tej choroby…")

Drugi w kolejności czynnik, idący w parze z poczuciem szczęścia, to pozostawanie w związku małżeńskim. Małżonkowie są - statystycznie rzecz biorąc - szczęśliwsi niż ludzie żyjący samotnie. Ale i tutaj na dwoje babka wróżyła. Małżeństwo co prawda poprawia kondycję psychiczną, jeśli jest udane, ale też pogarsza ją jeśli jest nieudane i np. kończy się rozwodem.

Z obiektywnych uwarunkowań dobrostanu wewnętrznego istnieje jeszcze kilka pomniejszych, niemalże już nieistotnych - jak palenie papierosów, wiek, wykształcenie, poziom dochodów itp. Najważniejsze ustalenie jest jednak takie: czynniki zewnętrzne wpływają na nasz dobrostan wewnętrzny w znikomym stopniu.

Pozorny absurd

Czy to możliwe, że bez względu na warunki możemy być szczęśliwi? Naprawdę ludzie, którzy wygrali w toto-lotka są tak samo szczęśliwi jak ci, którzy np. stracili nogi w skutek wypadku samochodowego?
Jedne z najsłynniejszych badań, dotyczących szczęścia, przyjęły taki właśnie schemat rozumowania. Porównywano dobrostan wewnętrzny ludzi, którzy wygrali fortunę na loterii z tymi, którzy ulegli częściowemu paraliżowi w wypadku samochodowym. I jedno i drugie zdarzenie było nieoczekiwane i oba na pewno przewróciły do góry nogami całe życie owych ludzi. Co się okazało? W krótkim okresie rzeczywiście różnice w samopoczuciu były olbrzymie. Jednak z czasem te różnice się zmniejszały. W sześć miesięcy po owych dramatycznych wydarzeniach różne miary dobrostanu psychicznego w obu grupach były znowu podobne! Wystarczyło 170 dni a większość ludzi wróciła do swojego normalnego samopoczucia - czuli się umiarkowanie szczęśliwi!

Szczęście się zmienia

Skoro szczęście nie zależy od warunków zewnętrznych, to od czego? Decydujące są tu cechy osobowości, podejście do rzeczywistości, sposób myślenia o sobie i o świecie.

Oto przykład. Otóż, jak wyżej powiedziano - szczęście nie zależy np. od poziomu dochodów człowieka. Okazuje się jednak, że jeśli ktoś jest przekonany, że jego samopoczucie jest związane z poziomem dochodów, to będzie mniej szczęśliwy, niezależnie od tego ile zarabia i jaki jest stan jego majątku (np. czy jest biedakiem czy milionerem)! Ludzie, przywiązujący do pieniędzy mniejsze znaczenie, są szczęśliwsi, niezależnie od tego ile obiektywnie zarabiają!

Jeśli żywimy przekonanie, że nasze wewnętrzne szczęście zależy od warunków zewnętrznych, będziemy mniej szczęśliwi, niezależnie od tego czy te warunki uda się spełnić czy nie. Chce się tu przytoczyć zdanie Andersena: "Aby być szczęśliwym nie trzeba nic - tylko właśnie być szczęśliwym". Podobnego zdania był Jezus, gdy mówił: "Choćbyś cały świat pozyskał, a na duszy swojej szkodę poniósł, nic nie pozyskałeś…"

Pogoda ducha

Inną interesującą cechą osobowości, związaną z poczuciem szczęścia jest też umiejętność godzenia się z przeciwnościami losu. Gdy oczekujemy wiele od świata i wydaje się nam, że wszystko się nam należy, to wszelkie braki odczuwamy jako nieszczęście. Na początku pcha nas to do pokonywania przeszkód, ale gdy się to nie udaje, zamienia się w gniew, stres, bunt i frustrację.

Jeszcze inną, interesującą cechą, która zmienia podejście do życia jest wiara w istnienie Siły Wyższej (np. Boga, wyższego porządku rzeczy, celowości ludzkiego istnienia w sensie metafizycznym itp.) Taka wiara pomaga w znoszeniu przeciwności losu.

Gdyby więc stworzyć przepis na szczęście, wykorzystując dostępne dzisiaj badania, brzmiałby on tak: "Ciesz się życiem, bo ta radość nie musi być związana z żadnymi okolicznościami. Dbaj aby o sobie myśleć dobrze, nie myśl o sobie źle. Masz prawo do życia po swojemu, tak jak każda istota na tym świecie. W nieszczęściach, które cię spotykają, poszukaj nauki, a jeśli nie możesz nic na nie poradzić, to się z nimi pogódź. Stawiaj sobie długofalowe cele i utrzymuj przekonanie, że świat pozsiada wyższe wartości niż tylko nasza przyziemna - dobra lub zła - egzystencja."

Nieruchomości z Twojego regionu