Chcesz wykonać szczegółową diagnostykę? Pomoże w tym rezonans magnetyczny

- Co to jest rezonans magnetyczny (MR)?

- Rezonans magnetyczny (MR) to nowoczesne i bardzo dokładne badanie, przedstawiające przekroje narządów wewnętrznych człowieka we wszystkich płaszczyznach. Wykorzystuje się przy nim magnetyczne właściwości atomów, z których składa się ciało pacjenta. Do wykonania badania potrzebne są: silne zewnętrzne pole magnetyczne, krótkie impulsy fal radiowych oraz komputer, który zamienia uzyskane informacje na obrazy. Dzięki temu możemy w sposób nieinwazyjny uwidocznić wnętrze człowieka oraz ocenić czynność poszczególnych narządów. Podstawową zaletą badań MR jest ich bezpieczeństwo dla pacjenta. W przeciwieństwie do tomografii komputerowej, w MR nie używa się promieniowania rentgenowskiego. Powszechnie uważa się, iż badania MR są badaniami nieinwazyjnymi i nie obciążającymi chorego. W rezonansie nie wykorzystuje się promieniowania jonizującego, a pole magnetyczne. Mimo że natężenie tego pola jest 20-30 tys. razy większe niż grawitacja ziemska, jest ono zupełnie nieszkodliwe dla organizmu człowieka.

- Jakie są rodzaje aparatów?

- Wykorzystuje się wiele typów magnesów różniących się natężeniem wytwarzanego pola. Im większa moc magnesu, tym lepsze wyniki. Jakość uzyskiwanych obrazów wzrasta wraz z natężeniem stosowanego pola i jest najwyższa w aparatach wysokopolowych. Obecnie w badaniach klinicznych wykorzystywane są aparaty o natężeniu pola magnetycznego od 0,25 T do 3T. Jedynie aparaty wytwarzające bardzo silne pole magnetyczne pozwalają na wykonywanie dodatkowych badań takich jak spektroskopia, badania czynnościowe czy ultraszybkie badania naczyniowe.

- Co to są badania czynnościowe?

- Dyfuzja, perfuzja, funkcjonalne badania mózgu, spektroskopia - to badania pokazujące czynność organizmu. Za pomocą spektroskopii można bezinwazyjnie określić zawartość metabolitów w obrębie mózgowia. Technika ta umożliwia ocenę procesów biochemicznych zachodzących w danej chwili w wybranej części mózgu. W ognisku patologicznym najpierw dochodzi do zmiany metabolizmu, dopiero potem do zmian morfologicznych, które można zobaczyć w diagnostyce obrazowej. Dzięki spektroskopii można je zauważyć jeszcze na poziomie biochemicznym. Z kolei funkcjonalny rezonans umożliwia nam ocenę czynności poszczególnych ośrodków w obrębie mózgowia. To o tyle istotne, że można na podstawie tego badania określić, jak przeprowadzić zabieg, aby istotne ośrodki np. mowy, słuchu, były zachowane, tj. nie zostały uszkodzone w czasie zabiegu.

- Jakie są wskazania do badania?

- Rezonans charakteryzuje się bardzo wysoką rozdzielnością tkankową i przestrzenną, dzięki czemu widoczne są nawet niewielkie struktury. Praktycznie zbadać można wszystkie narządy ciała człowieka. W zakresie centralnego układu nerwowego wskazań jest bardzo dużo. Są to: zmiany nowotworowe i guzy mózgu, rdzenia kręgowego i kanału kręgowego; choroby demielinizacyjne (np. diagnostyka stwardnienia rozsianego - SM); zmiany niedokrwienne mózgu i rdzenia kręgowego, zwłaszcza we wczesnym okresie (pierwszej doby), kiedy zmiany te nie uwidaczniają się w tomografii komputerowej; choroby zwyrodnieniowe i degeneracyjne np. choroba Alzheimera; schorzenia zapalne OUN: wirusowe, bakteryjne, grzybicze i pasożytnicze; anomalie i wady naczyń mózgowych - tętniaki, malformacje naczyniowe (angio-MR); diagnostyka obrazowa przysadki mózgowej. Rezonans magnetyczny jest doskonałą metodą badania stawów takich jak: staw kolanowy, ramienny, biodrowy, czy skokowy. Główne wskazania do badania obejmują zmiany pourazowe. MR pozwala na nieinwazyjną ocenę więzadeł i ścięgien, łąkotek stawów kolanowych, obrąbka stawowego w stawie ramiennym, chrząstki stawowej, obecności płynu w jamie stawowej. Rezonans magnetyczny jest wykorzystywany także w rozpoznawaniu i ocenie stopnia zaawansowania zmian nowotworowych i zapalnych kości i tkanek miękkich.

MR pozwala również na diagnostykę jamy brzusznej, za pomocą tej metody można diagnozować różne schorzenia wątroby czy trzustki. Jest doskonały do diagnostyki narządów miednicy mniejszej: narządu rodnego u kobiet i gruczołu krokowego u mężczyzn.
- Dlaczego na badanie potrzebne jest skierowanie? - Skierowanie nie jest wymagane, jeśli wykonuje się badanie prywatnie. Ale jest mile widziane, bo na nim zwykle jest rozpoznanie czy też dane kliniczne, które mogą sugerować rozpoznanie. Musimy wiedzieć, z czym pacjent przychodzi, a nie zawsze potrafi sam określić, co powinno być zbadane. W zależności od podejrzenia różna technika badania może być zastosowana.

- Jakie są przeciwwskazania do wykonania MR?

- Nie ma przeciwwskazań biologicznych, można je wykonać u każdego, bez względu na wiek i stan. Ale są przeciwwskazania związane z obecnością ciał obcych w ciele pacjenta: rozrusznik serca jest bezwzględnym przeciwwskazaniem. Względne przeciwwskazanie to np. protezy stawu biodrowego czy kolanowego, neurostymulatory i jakiekolwiek inne ciała metaliczne w organizmie człowieka.

- Jak radzą sobie pacjenci z klaustrofobią?

- Tacy pacjenci źle znoszą badanie, bo w trakcie badania chory znajduje się w wąskim tunelu. Przed badaniem można zażyć środki uspokajające. Jest też możliwość uśpienia chorego na czas badania. Ważne jest, że pacjent za pomocą specjalnego przycisku w każdej chwili może skontaktować się z personelem. Jeśli źle się poczuje, badanie będzie przerwane.

- Jak się przygotować do badania?

- Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony pacjenta, ale trzeba zachować pewne zasady. Jeżeli to badanie z kontrastem, 4 godziny wcześniej nie można nic jeść. Pacjent powinien być ubrany w luźne, wygodne ubranie, bo długo będzie przebywał w jednej pozycji. Ubranie powinno być pozbawione metalowych elementów jak guziki, zamki itp. Pasek, zegarek, klucze, telefon komórkowy, kartę kredytową, trzeba zostawić w przebieralni przed wejściem do pomieszczenia skanera, aby zapobiec ich uszkodzeniu. Idąc na badanie, lepiej zrezygnować z makijażu (kosmetyki zawierają drobiny metali kolorowych) i lakieru do włosów, gdyż może to mieć wpływ na wytwarzanie obrazu i zafałszowanie wyniku. Osoby stale przyjmujące leki powinny je zażyć w dniu badania o zwykłej porze. Należy zabrać ze sobą wyniki wcześniejszych badań obrazowych (zdjęcia i opisy) oraz dokumentację z przebiegu leczenia.
- Jak wygląda samo badanie?
- Pacjent najpierw dostaje ankietę do wypełnienia. Potem idzie do przebieralni, gdzie zostawia wierzchnie ubranie i swoje rzeczy. Wchodzi do pomieszczenia z MR, kładzie się na stole i wjeżdża do wnętrza skanera. Badanie jest bezbolesne, trwa od kilkunastu do kilkudziesięciu minut, w tym czasie pacjent nie powinien się poruszać. Ważna jest wygodna pozycja, gdyż pacjent do końca badania powinien pozostać w bezruchu.