Bitwa o Nowogród. Inscenizacja walk z kampanii wrześniowej przyciągnie tłumy

Huk granatów, wybuchy, strzały i dym to wszystko czeka na miłośników historii w najbliższą niedzielę 30 sierpnia w Nowogrodzie pod Łomżą. Po raz dziesiąty przy schronie bojowym odbędzie się inscenizacja walk z września 1939 roku. Widowisko Bitwa o Nowogród to największe tego typu wydarzenie w północno - wschodniej Polsce. Co roku przyciąga tysiące fanów, ale także rekonstruktorów z różnych zakątków kraju, którzy chętnie wspierają w organizacji przedsięwzięcia Grupę Rekonstrukcji Historycznej "Narew".

W 1939 roku Nowogród liczył niespełna 2,5 tys. mieszkańców. Od marca 1939 roku realizowana była budowa sieci ciężkich oraz średnich schronów bojowych, które rozlokowane były wzdłuż brzegu Narwi. Miało to gwarantować zabezpieczenie przeprawy przez rzekę. Narew stanowiła bowiem naturalną przeszkodę. Zabezpieczała tereny II RP przed atakiem wojsk niemieckich z terenu Prus Wschodnich.

Z chwilą wybuchu II wojny światowej zadanie obrony 65 kilometrowego odcinka Narwi przekazano pod dowództwo 33 Pułku Piechoty , którą dowodził podpułkownik Lucjana Stanek oraz żołnierze z Batalionu Fortecznego ,,Ossowiec''. Dowództwo odcinka słusznie skoncentrował swoje największe siły na przeprawach przez Narew w rejonie Nowogrodu i Łomży. Niestety w momencie wybuchu wojny nie wszystkie schrony były ukończone czy wyposażone. To też było najsłabszym ogniwem tych wydarzeń. Bitwa pod Nowogrodem miała miejsce 8-10 września 1939 podczas kampanii wrześniowej. Wojska niemieckie po częściowym przerzucie z Pomorza do Prus Wschodnich uderzyli w linię Narwi, której broniła Samodzielna Grupa Operacyjna "Narew" Edward Śmigły-Rydz powołał grupę 23 marca 1939 roku. Zadania formacji polegały głównie na obronie północno-wschodniego odcinka frontu w oparciu o granicę litewską.

8 września Nowogród zaatakowała niemiecka 21 Dywizja Piechoty wchodząca w skład XXI Korpusu Armijnego generała Falkenhorsta. Atak ten został odparty skutecznie przez 33 pułk piechoty wchodzący w skład 18 Dywizji Piechoty.

Druga fala niemieckiego uderzenia miała miejsce już następnego dnia. Doszło do zaciętych i krwawych walk. Toczyły się one w samym Nowogrodzie, stąd też miasto całkowicie zostało opanowane przez oddziały niemieckie. Siła niemieckiego zniszczenia była podwojona poprzez wsparcie ognia artylerii. Siła i wola walki polskich żołnierzy była ogromna. Jeszcze tego samego dnia po udanym kontrataku miasto zostało częściowo odbite. 10 września to zaskakujący zwrot akcji. Do Nowogrodu zbliżył się 42 pułk piechoty dowodzony przez podpułkownika Wacława Malinowskiego. Cel - całkowite wyparcie wojsk niemieckich z Nowogrodu. Niestety, wojska niemieckie ruszyły z całą dywizją i przełamali polską obronę w okolicach wsi Szablak. Skutkowało to tym, że odbicie całkowite Nowogrodu z rąk niemieckich zakończyło się fiaskiem.
Żaden z dowódców schronów bojowych nie przeżył bitwy pod Nowogrodem. 3 Batalion 33 Pułku Piechoty stracił według szacunków około 60 proc. swoich żołnierzy.

- Niezwykle silnie umocnione miasto przy ujściu Pisy, było w czasie działań wojennych jednym z najtrudniejszych do przebycia punktów obrony - tak w komunikacie z 16 września 1939 roku opisują w komunikacie prasowym wydarzenia spod Nowogrodu.
Rekonstrukcja tamtych wydarzeń to niezwykła opowieść o męstwie, waleczności, a także o oddaniu dla ojczyzny. Początek widowiska zaplanowano na godz. 14, uruchomiono nawet specjalną linię autobusową, która ma dowieźć miłośników historii.

MPK w Łomży uruchamia linię specjalną, która zawiezie chętnych na imprezę a po jej zakończeniu odwiezie z powrotem do Łomży. Cena biletu w jedną stronę wynosi jedynie symboliczną "złotówkę" Autobus wyruszy o godzinie 13.00 z Al. Legionów (przystanek przy PKS).