Redakcyjny dyżur pracowników ZUS

Oto najważniejsze z pytań oraz odpowiedzi na nie:
- Uległam poważnemu wypadkowi przy pracy na początku stycznia tego roku. Doznałam poważnego urazu i leczenie będzie prawdopodobnie długotrwałe. Kiedy będę mogła ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie?
- Będzie Pani mogła ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy dopiero wówczas, gdy lekarz prowadzący leczenie potwierdzi w zaświadczeniu, że zostało ono zakończone. Ustawa wypadkowa - odmiennie niż dotychczas - nie przewiduje możliwości wydania orzeczenia wstępnie ustalającego stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu i wypłaty zaliczki na poczet jednorazowego odszkodowania. Lekarz orzecznik ustala stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu dopiero po zakończeniu leczenia. Do wniosku o jednorazowe odszkodowanie powinno być dołączone zaświadczenie lekarza leczącego, potwierdzające zakończenie leczenia i rehabilitacji, a w przypadku gdy ubezpieczony nie był poddany rehabilitacji - zaświadczenie o zakończeniu leczenia.
- Ile aktualnie wynosi kwota jednorazowego odszkodowania za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu?
- Od 20 grudnia minionego roku, za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje kwota 445,20 zł, nie mniej jednak niż 1664,40 zł. Należy zaznaczyć, iż przepisy nowej ustawy wypadkowej zmieniają zasady ustalania kwoty jednorazowego odszkodowania za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Zmiana ta dotyczy wszystkich ubezpieczonych. Jednorazowe odszkodowanie w okresie od początku kwietnia 2003 do końca marca 2004 r. będzie przysługiwało w wysokości 16 proc. przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Procent przeciętnego wynagrodzenia będzie co roku podnoszony aż do momentu gdy jednorazowe odszkodowanie będzie przysługiwało w wysokości 20 proc. przeciętnego wynagrodzenia (zgodnie z ustawą to przeciętne wynagrodzenie w roku poprzednim) za każdy procent uszczerbku.
- Pobieram rentę z tytułu niezdolności do pracy po wypadku przy pracy. Mam możliwość podjęcia zatrudnienia. Ile mogę zarobić, żeby nie mieć zmniejszonego świadczenia z ZUS?
- Nowa ustawa wypadkowa określa, że renta z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową (oraz prawo do renty rodzinnej) podlega zawieszeniu w przypadku osiągania przychodu przekraczającego 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego ostatnio przez prezesa GUS. Osiąganie przychodu wyższego niż 70 proc. tego wynagrodzenia, ale nie przekraczającego 130 proc. powoduje zmniejszenie emerytury i renty.
W okresie od początku grudnia 2002 do końca lutego 2003 kwoty odpowiadające 70 i 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wynoszą odpowiednio 1467,10 zł oraz 2724,60 zł.
- Ile pieniędzy mogę stracić z pobieranego świadczenia jeżeli zbyt dużo zarobię?
- Kwoty maksymalnego zmniejszenia są różne w zależności od pobieranego świadczenia. Od czerwca ubiegłego roku, do terminu pierwszej waloryzacji w tym roku wynoszą one odpowiednio:
l dla renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy kwota ta wynosi 368,72 zł,
l dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy świadczenie może ulec zmniejszeniu o 276,56 zł,
l rentę rodzinną do której uprawniona jest 1 osoba można zmniejszyć maksymalnie o 313,42 zł.
- Do końca ubiegłego roku pobierałam całą rentę z tytułu niezdolności do pracy i połowę emerytury. Jednocześnie pracowałam na umowę o pracę, jednak moje przychody nie przekraczały 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Od początku roku ZUS podjął decyzję o wypłacie renty w pełnej wysokości, zawiesił jednak wypłatę połowy emerytury. Dlaczego?
- W myśl przepisów nowej ustawy wypadkowej zostały zmienione zasady pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem lub chorobą zawodową w zbiegu z emeryturą. Osoby takie mogą pobierać jedno świadczenie w pełnej wysokości powiększone o połowę drugiego tylko wtedy, gdy nie osiągają przychodu. Osoba osiągająca przychód - bez względu na jego wysokość - może pobierać tylko jedno świadczenie, tj. rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę. Wybrane świadczenie podlega rygorom zawieszalności na ogólnych zasadach.
- Prowadzę działalność gospodarczą. W styczniu tego roku uległem wypadkowi w pracy. Co powinienem zrobić, aby ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie?
- Osoba prowadząca działalność gospodarczą, która ulegnie wypadkowi podczas czynności związanych z jej prowadzeniem, powinna niezwłocznie powiadomić o tym właściwą jednostkę terenową ZUS-u. W białostockim Oddziale ZUS trzeba zgłosić ten fakt w informacji wydziału przyznawania emerytur i rent lub w komórce bhp. Po zgłoszeniu tego faktu zostanie sporządzona karta wypadku. Po jej uzyskaniu będzie Pan mógł złożyć wniosek o ustalenie jednorazowego odszkodowania, ale dopiero po zakończeniu leczenia.