Umowa o pracę na czas określony. Będą zmiany

22 lutego 2016 r. wejdzie w życie ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Jej głównym celem jest „ograniczenie nieuzasadnionego wykorzystania umów o pracę na czas określony”.

Ciekawostką może być to, że zmiany w Kodeksie pracy zostały zapoczątkowane wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE z 13 marca 2014 r. w sprawie z powództwa M. Nierodzik przeciwko SPP ZOZ im. dr Stanisława Deresza w Choroszczy. W wyroku wydanym w tej sprawie Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że rozwiązania dotyczące wypowiadania umów o pracę na czas określony przyjęte w polskim K.p. są sprzeczne z wymogami dyrektywy 99/70/WE z 28 czerwca 1999 r.

Tak jest teraz

Obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują ograniczenia czasowego trwania umowy o pracę na czas określony, co powoduje, iż w praktyce funkcjonują umowy zawierane na okresy wieloletnie (np. 5, 7, 10 lat).

Przepisy Kodeksu pracy dopuszczają zawarcie dwóch kolejnych umów o pracę na czas określony; trzecia kolejna umowa między tymi samymi stronami stosunku pracy musi już być bezterminową - o pracę. Z art. 25¹ § 1 Kodeksu pracy wynika bowiem, że zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy nie przekroczyła 1 miesiąca. Przy czym, uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę na czas określony.

Przepis limitujący liczbę kolejnych umów o pracę na czas określony nie dotyczy umów zawartych w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy oraz w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie (art. 25¹ § 3 K.p.).

Okresy wypowiedzenia

Umowa taka może być rozwiązana za dwutygodniowym wypowiedzeniem, jeżeli została zawarta na czas dłuższy niż 6 miesięcy i strony w umowie przewidziały dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania takiej umowy (art. 33 K.p.). Ponadto umowa ta może zostać rozwiązana przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 411 § 2 K.p.), a także w razie wypowiadania pracownikom stosunków pracy w ramach grupowego i indywidualnego zwolnienia (art. 5 ust. 7 i art. 10 ust. 1 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn ich niedotyczących.

Natomiast, jeżeli umowa o pracę na czas określony została zawarta w celu zastąpienia nieobecnego pracownika w pracy, to może zostać wypowiedziana przez każdą ze stron, a okres wypowiedzenia wynosi 3 dni robocze.

Jak będzie po zmianach

Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony oraz łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami nie będzie mógł przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie będzie mogła przekraczać trzech.

Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę lub umów o pracę na czas określony przekraczałby 33 miesiące lub liczba takich umów przekroczyłaby trzy, to od następnego dnia po upływie 33-miesięcznego okresu zatrudnienia lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony pracownik byłby traktowany jak zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Ustawa przewiduje wyjątki od tej zasady. Chodzi o umowy na czas określony dotyczące zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym, wykonywania pracy przez okres kadencji oraz gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie. W tym ostatnim przypadku pracodawca będzie musiał zawiadomić okręgowego inspektora pracy, w formie pisemnej lub elektronicznej, o zawarciu umowy o pracę, wraz ze wskazaniem przyczyn zawarcia takiej umowy, w ciągu 5 dni roboczych od dnia jej zawarcia.

Zmiana okresów wypowiedzenia

Będzie uzależnienie długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy.

Zarówno umowa o pracę na czas określony, jak i na czas nieokreślony będzie mogła być wypowiedziana zarówno przez pracodawcę, jak i przez pracownika z zachowaniem ustawowo określonego okresu wypowiedzenia, którego długość w obu przypadkach będzie taki sam i będzie zależał od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy (art. 36 § 1 K.p.).

Oto okresy wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony i na czas nieokreślony:

- 2 tygodnie - w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy przez okres krótszy niż 6 miesięcy,

- 1 miesiąc - w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy przez okres co najmniej 6 miesięcy,

- 3 miesiące - w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy przez okres co najmniej 3 lat.

Okresy wypowiedzenia będą obowiązywały także przy wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.