Wielu podlaskich seniorów musi przeżyć za 510 zł miesięcznie

Sytuacja bytowa podlaskich emerytów i rencistów, szczególnie tych mieszkających na wsi, jest dramatyczna. Najgorsza w Polsce. Nie dość, że są często pozbawieni podstawowych wygód, to jeszcze dostają jedne z najniższych świadczeń w kraju.

W dodatku właśnie woj. podlaskie należy do najstarszych demograficznie regionów i szybko się starzeje. Mamy jeden z najwyższych odsetków w kraju udziału seniorów w ogólnej liczbie ludności. Jesteśmy na szóstym miejscu w Polsce. Według danych z ostatniego Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2011 r. w woj. podlaskim było 211 tys. osób w wieku poprodukcyjnym (kobiet po 60. roku życia i mężczyzn po 65. roku życia). Stanowiło to 17,5 proc. ogółu mieszkańców województwa, czyli o 1,2 proc. (14 tys.) więcej niż podczas poprzedniego spisu. Natomiast pod względem przeciętnej miesięcznej wysokości emerytur i rent nasze woj. znajduje się na 12. pozycji w kraju.

Emerytura z ZUS wynosiła w 2011 r. śr. 1 511 zł brutto, zaś emeryt-rolnik otrzymywał śr. 951 zł brutto. Wynika z tego, że przeciętny podlaski senior ma na utrzymanie 510-750 zł na rękę. Jak pokazały opublikowanie właśnie wyniki badania "Sytuacja osób starszych i ich rola społeczna na terenach wiejskich województwa podlaskiego" na zlecenie Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Białymstoku, jest to kwota, która pozwala na zaspokojenie większości potrzeb zaledwie 60 proc. (!) badanych seniorów.

- Progi dochodowe umożliwiające skorzystanie z zasiłków pomocy społecznej zostały podniesione w tym roku do 456 zł. Ale te kryterium na starcie wyklucza emerytów, którzy otrzymują 700-800 zł miesięcznie - mówi Elżbieta Potoniec, kierownik GOPS w Narewce.
Ośrodki mogą przyznać specjalny zasiłek celowy (na opał, leki oraz w sytuacji wypadków losowych tj. pożar), ale wraz z nim osoba nie może mieć dochodu przekraczającego 542 zł. W efekcie w 2011 r. spośród ogółu osób korzystających z pomocy społecznej tylko 6 proc. (ok. 4 885) stanowią osoby starsze.

- One po prostu krępują się prosić o pomoc, bo uważają, że inni mają gorzej - tłumaczy Danuta Łopatecka, białostocka emerytka.

Dodatkowo mieszkańcy wsi często nie mają dostatecznej wiedzy na temat systemu pomocy społecznej. Dużo lepiej jest w miastach. Tam seniorzy mają też lepszy dostęp do służby zdrowia i instytucji aktywizujących seniorów tj. Uniwersytet Trzeciego Wieku.

- Nasz region jest niezwykle zróżnicowany pod względem standardu życia osób starszych - zauważa Małgorzata Halicka, prof. UwB, wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego. - W niektórych gminach sytuacja seniorów jest szczególnie trudna. Z badań przeprowadzanych kilka lat temu np. w gminie Sidra wynikało, że 45 proc. osób starszych stanowiły owdowiałe kobiety, 52 proc. osób utrzymywało się z rent, 63 proc. osób starszych nie miało dostępu do bieżącej wody, a 70 proc. WC w domu.

Z prognoz demograficznych do 2035 r. wynika, że wzrastać będzie zarówno liczba starszych mężczyzn, jak i kobiet (zwłaszcza w przedziale wiekowym 85 lat i więcej), co przełoży się na wydłużenie przeciętnej długości życia. Przed lokalnymi władzami stoi wyzwanie związane zapewnieniem tym osobom właściwej opieki i komfortu życia aż do późnej starości.

- Już teraz widzimy, że zaczyna brakować instytucji skierowanych do seniorów - przyznaje Emilia Gołaszewska, kierownik Obserwatorium Integracji Społecznej ROPS w Białymstoku. - Kolejki oczekujących na miejsce w domach pomocy są nawet kilkuletnie.