Spis treści
Skansen. Co to właściwie jest?
Nazwa skansen wywodzi się od szwedzkiej nazwy własnej, parku Skansen, użytej dla otwartej w 1891 ekspozycji 150 przykładów architektury drewniane. Obecnie to potoczne określenie muzeum na wolnym powietrzu, którego celem jest zaprezentowanie kultury ludowej danego regionu lub też ekspozycja obiektów zabytkowych:
- archeologicznych,
- budowlanych,
- etnograficznych.
Zobacz jak wygląda wyjątkowy skansen w Białowieży:
Skanseny, muzea wsi, parki kultury na Podlasiu
Każdy zakątek świata posiada własną spuściznę, językową, kulinarną, a także tą z zakresu budownictwa i techniki. Architekturę z zamierzchłych lat wciąż możemy podziwiać skansenach i muzeach wsi. Również na Podlasiu nie brak takich miejsc, możemy je np. napotkać w:
- Nowogrodzie,
- Ciechanowcu,
- w pobliżu Białegostoku.
Skanseny, muzea czy parki kultury coraz częściej powstają z prywatnej inicjatywy. Tego typu obiekty znajdują się m.in. w Korycinach, Studziwodach czy w Białowieży (tego typu miejsce powstaje również w Puchłach).
Wyjątkowy białowieski skansen
Skansen w Białowieży to zespół budownictwa drewnianego ludności ruskiej Podlasia, to prywatny obiekt leżący na terenie dawnej wsi Kropiwnik, zniszczonej przez hitlerowców podczas II wojny światowej.
Początek rozwojowi skansenu dał pochodzący z 1925 roku wiatrak-koźlak, sprowadzony do Białowieży w 1978. Przewieziono go ze wsi Kotły koło Bielska Podlaskiego. W 1983 grupa studentów białostockich, współwłaścicieli wiatraka, dokonała zakupu gruntów (ponad 4 hektary) pod przyszły skansen. Z czasem zaczęły przybywać następne obiekty.
Skansen w obecnej postaci to zasługa przede wszystkim prof. Anatola Odzijewicza, który od samego początku inicjował, organizował i kierował pracami przy rekonstrukcji kolejnych obiektów. Razem z nim największy trud budowy ponieśli:
- Jan Chwaszczewski, Jerzy Monachowicz, Wieczysław Waszkiewicz,
- Michał Bajko, Jerzy Misiejuk,
- Mikołaj Aleksiejuk, Bogdan Leszczyński i inni.
Skansen budowany jest przez współwłaścicieli za ich własne środki. Niestety prof. Odzijewicz zmarł przedwcześnie ponad rok temu.
Nie żyje prof. dr hab. Anatol Odzijewicz. Pracował na Uniwersytecie w Białymstoku
Wyposażenie skansenu w Białowieży
- Chata ze wsi Biała - kryta słomą, powstała w 1897. Została przewieziona i zrekonstruowana w 1984.
- Wiatrak koźlak kryty gontem - pochodzi z lat 30. XX wieku. Niegdyś stał w Orli, przewieziony do Białowieży został w 1985.
- Majsternia - kryty słomą warsztat datowany jest na lata 20. XX wieku. Służył kiedyś majstrowi ze wsi Widowo, przewieziony został w 1986.
- Stodoła (kłunia) ze wsi Koszele koło Orli, krytą słomą, wybudowano w latach 40. XX wieku. Została zrekonstruowana w 1986.
- Bania (sauna) – zrekonstruowana w 1987, kryta gontem.
- Krzyż upamiętnia 1000-lecie Chrztu Rusi Kijowskiej. Drewniany, ośmioramienny, stanął na terenie skansenu w 1988.
- Chata ze wsi Klejniki – pochodzi z roku 1893, rok rekonstrukcji – 1988.
- Chata ze wsi Czyżyki – pobudowana w 1885, złożona na nowo w 1996, kryta gontem. Jest to najstarsza i największa chałupa na terenie skansenu.
- Kaplica prawosławna pod wezwaniem św. Aleksandra Newskiego wykonano z drewna na wzór XIX–wiecznej kapliczki św. Jerzego Zwycięzcy usytuowanej nad źródłem we wsi Nowoberezowo koło Hajnówki.
Dostępność białowieskiego obiektu
W 2004 postanowiono udostępniać skansen turystom. Ze względu na prywatny charakter obiektu i wolontariacki charakter jego prowadzenia, jest on czynny w wakacje i tzw. długie weekendy. Na terenie obiektu istnieje możliwość przenocowania. Skansen w Białowieży to idealne miejsce na letni odpoczynek.
Zobacz jak wygląda wyjątkowy skansen w Białowieży:
Adres:
Stowarzyszenie Skansen w Białowieży
ul. Zastawa 66B, 17-230 Białowieża
telefon: 660 66 77 90, 608 58 28 40
Decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Białymstoku z dnia 30 grudnia 1992 obiekt został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 765.
Zobacz jak wygląda piękna cerkiew w Puchałach (w miejscowości powstaje właśnie nowy skansen):
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?